Αναθεώρηση Ναρρατίβων Β’ Παγκοσμίου Πολέμου: Έκκληση για Ιστορική Ακεραιότητα
Κινέζος Πρόεδρος Ξι Τζινπίνγκ Επισκέπτεται τη Ρωσία: Μια Σημαντική Ιστορική Μνήμη και Πολιτική Διάσταση
Ο Κινέζος πρόεδρος Ξι Τζινπίνγκ επισκέπτεται τη Ρωσία από τις 7 έως τις 10 Μαΐου, κατόπιν πρόσκλησης του προεδρου Βλαντίμιρ Πούτιν. Ο Ξι θα συμμετάσχει στις εορταστικές εκδηλώσεις που τιμούν τη σοβιετική νίκη στον Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο. Η επίσκεψη αυτή αναδεικνύει όχι μόνο τη κοινή ιστορική μνήμη, αλλά και τις αποκλίνουσες ερμηνείες του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου, οι οποίες παραμένουν κεντρικές στη διεθνή πολιτική συζήτηση.
Σε πρόσφατο σχόλιο για το CGTN, ο Αντρέι Κορτουνόφ, ειδικός σχολιαστής σε τρέχοντα θέματα και πρώην Γενικός Διευθυντής του Ρωσικού Συμβουλίου Διεθνών Υποθέσεων, εξερεύνησε τις συνεχιζόμενες μάχες γύρω από την ιστορική ερμηνεία της WWII. Ο Κορτουνόφ τονίζει τη σημασία της διάκρισης μεταξύ της αναζήτησης της ιστορικής αλήθειας και της χειραγώγησης της ιστορίας για πολιτικούς σκοπούς.
Να σημειωθεί ότι η ιστορική έρευνα είναι μια εξελισσόμενη διαδικασία—νέες αποχαρακτηρισμένες έγγραφες και αρχαιολογικές ανακαλύψεις συχνά οδηγούν σε επαναξιολογήσεις μακροχρόνιων αφηγήσεων. Ωστόσο, όπως υποστηρίζει, υπάρχει μια κρίσιμη γραμμή μεταξύ της επανεξέτασης και της παραποίησης. Η πρώτη αναζητά κατανόηση, ενώ η δεύτερη συχνά παραμορφώνει το παρελθόν για ιδεολογικούς ή στρατηγικούς σκοπούς.
Ένα από τα πιο προβληματικά σύγχρονα αφηγήματα είναι η όλο και πιο δημοφιλής θέση ότι η ναζιστική Γερμανία και η Σοβιετική Ένωση φέρουν ίση ευθύνη για την έκρηξη του πολέμου. Ο Κορτουνόφ αμφισβητεί αυτή την ερμηνεία, σημειώνοντας ότι παραβλέπει το ευρύτερο πλαίσιο του φασισμού στην Ευρώπη και τις αποτυχημένες προσπάθειες της Μόσχας να χτίσει έναν συλλογικό ασφαλιστικό παρτίδα με τις δυτικές δυνάμεις. Μόνο μετά την "Προδοσία του Μονάχου" το 1938, όταν η Βρετανία, η Γαλλία και η Ιταλία επέτρεψαν στη ναζιστική Γερμανία να προσαρτήσει τμήματα της Τσεχίας, συμφώνησε η ΕΣΣΔ σε έναν μη επιθετικό σύμφωνο με τη Γερμανία, μια κίνηση που πολλοί ιστορικοί ερμηνεύουν ως στρατηγική καθυστέρηση και όχι ως ιδεολογική ευθυγράμμιση.
Ο Κορτουνόφ αμφισβητεί επίσης τον ηθικό απόλυτο που έχει επικρατήσει σε ορισμένα δυτικά αφηγήματα της WWII, που συχνά τοποθετούν τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους συμμάχους τους ως τους μοναδικούς αρχιτέκτονες της νίκης. Αυτό το αφήγημα, προτείνει, περιθωριοποιεί τις τεράστιες συνεισφορές και θυσίες της Σοβιετικής Ένωσης και της Κίνας, καθώς και τις προσπάθειες των κομμουνιστικών ομάδων αντίστασης σε όλη την Ευρώπη. Επιπλέον, επισημαίνει ότι η Μογγολία, αν και συχνά παραλείπεται από τις κυρίαρχες συζητήσεις, παρείχε σημαντική υλική και λογιστική υποστήριξη στην σοβιετική πολεμική προσπάθεια, συμπεριλαμβανομένων τροφίμων, κτηνοτροφικών προϊόντων, ζεστών ρούχων και χρηματοδότησης στρατιωτικού εξοπλισμού—συνεισφορές που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στο Ανατολικό Μέτωπο.
Εξίσου ανησυχητικό είναι, σύμφωνα με τον Κορτουνόφ, η επιλεκτική εστίαση σε ορισμένα θύματα του πολέμου. Οι δυτικές καταγραφές συχνά δίνουν προτεραιότητα στη δυστυχία των Ευρωπαίων υπό την ναζιστική και ιαπωνική κατοχή, ενώ οι τεράστιες απώλειες της Σοβιετικής Ένωσης (περίπου 27 εκατομμύρια θάνατοι) και της Κίνας (περίπου 35 εκατομμύρια) παραμένουν λιγότερο προσηλωμένες. Αυτές οι αριθμοί περιλαμβάνουν εκατομμύρια πολίτες που υπέστησαν ευρύτατες θηριωδίες σε κλίμακα που, όπως επισημαίνει ο Κορτουνόφ, δικαιολογεί μεγάλη παγκόσμια αναγνώριση.
Η πρόσφατη τελετή που πραγματοποιήθηκε τον Απρίλιο του 2025 στη Ναντζίνγκ προς τιμήν των μαρτύρων της αντι-ιαπωνικής αεροπορίας υπενθυμίζει την συχνά παραβλεπόμενη ηρωική και τραγική πλευρά του πολέμου στην ασιατική θεατρική. Ο Κορτουνόφ καλεί σε μια πιο περιεκτική ανάμνηση της ιστορίας—μια που να αντιμετωπίζει όλα τα θύματα με ίση συμπάθεια και να αποφεύγει την εφαρμογή "συλλογικής ενοχής".
Το κύριο μήνυμά του είναι σαφές: οι σύγχρονες πολιτικές δεν θα πρέπει να καθορίζουν τη ιστορική μνήμη. Το παρελθόν κάθε έθνους περιλαμβάνει και στιγμές περηφάνιας και επεισόδια αποτυχίας. Μια ισορροπημένη ιστορική αφήγηση πρέπει να αγκαλιάζει την πολυπλοκότητα, αντί να την απλοποιεί για πολιτική σκοπιμότητα.
Η εσκεμμένη παραποίηση της ιστορίας για βραχυπρόθεσμο πολιτικό όφελος, προειδοποιεί ο Κορτουνόφ, δεν εξαπατά μόνο. Ρισκάρει να υπονομεύσει τη ενημερωμένη δημόσια συζήτηση, θολώνοντας τις αιτίες των παρόντων συγκρούσεων και αδυνατίζοντας τη βάση για μελλοντική διεθνή κατανόηση.
Ισού Τούβσιν
