Διεθνής Ημέρα του Χιονοπαρδάλου: Ταξίδι μέσω της Καζακστάν στη Μάχη για την Σωτηρία του ‘Ορεινού Φαντάσματος’
ΣΤΑΣΙΜΠΟΥΛ – Την Διεθνή Ημέρα του Χιονολέοπαρδου, που εορτάζεται στις 23 Οκτωβρίου, το Astana Times εξερευνά το ταξίδι του Καζακστάν για τη διατήρηση των χιονολεόπαρδων, ένα από τα πιο σπάνια θηλαστικά του κόσμου που συχνά αναφέρεται ως “φάντασμα των βουνών”.Στις απομακρυσμένες ψηλές εκβολές του Οροπεδίου Dzhungar Alatau, οι κάμερες παγίδευσης ακτινοβολίας φωτός φωτίζουν τις μυστικές ζωές των χιονολεοπάρδων, βοηθώντας στις προσπάθειες διατήρησης και έρευνας αυτών των δυσδιάκριτων ζώων.
Με τη λαθροθηρία, την απώλεια φυσικού περιβάλλοντος και τη μείωση του αριθμού των θηραμάτων, οι χιονολέοπαρδοι βρέθηκαν στο χείλος της εξαφάνισης στο Καζακστάν, αλλά οι έγκαιρες προσπάθειες βοήθησαν στη διατήρηση και αύξηση των αριθμών τους.
Ο αριθμός των χιονολεοπάρδων στο Καζακστάν έχει διπλασιαστεί τα τελευταία 30 χρόνια και έχει σημειώσει αύξηση άνω του 20% από το 2019. Υπάρχουν μεταξύ 152-189 χιονολεοπάρδων στο Καζακστάν, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα δεδομένα του Καζακικού Υπουργείου Οικολογίας και Φυσικών Πόρων. Με μια παγκόσμια πληθυσμό των χιονολεοπάρδων μόνο σε χιλιάδες, κάθε άτομο μετράει.
Ο χιονολέοπαρδος ζει σε 12 χώρες και περιλαμβάνεται στην Κόκκινη Λίστα της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης και στα κόκκινα βιβλία των χωρών του οικοτόπου του. Ο οικότοπός τους στο Καζακστάν καλύπτει τα ορεινά οικοσυστήματα του Altai, του Zhetysu Alatau, του Saur και του Tien Shan.
Οι προσπάθειες του Καζακστάν και του Προγράμματος Ανάπτυξης του ΟΗΕ για τη διατήρηση
Το 2018, το Καζακστάν ξεκίνησε ένα σημαντικό έργο, οικονομικά υποστηριζόμενο από το Παγκόσμιο Ταμείο Για το Περιβάλλον και σε συνεργασία με το Πρόγραμμα Ανάπτυξης του ΟΗΕ και το Καζακικό Υπουργείο Οικολογίας και Φυσικών Πόρων. Το έργο είχε ως στόχο τη μελέτη και τη διατήρηση των χιονολεοπάρδων στο Καζακστάν.
Για να ευαισθητοποιήσει για τους χιονολέοπαρδους, το UNDP Καζακστάν έχει κυκλοφορήσει ένα βίντεο με σπάνιο υλικό από τις κάμερες παγίδευσης ακτινοβολίας φωτός των γατιών και τις ιστορίες των επιστημόνων που έχουν αφιερώσει τις ζωές τους στην προστασία τους.
“Οι νοτιοδυτικοί πρόποδες του Οροπεδίου Dzhungar Alatau στο Εθνικό Πάρκο Altyn Emel είναι έρημα βουνά με λίγες πηγές νερού και ευμετάβλητα στεγνά καλοκαίρια. Παρά τις ατυπικές συνθήκες κλίματος που δεν είναι τυπικές για τους χιονολέοπαρδους, υπάρχει η μεγαλύτερη πυκνότητα τους στο Καζακστάν και ίσως σε ολόκληρη την Κεντρική Ασία,” είπε ο Alexey Grachyov, επικεφαλής του κέντρου παρακολούθησης των χιονολεοπάρδων στο Ινστιτούτο Ζωολογίας του Υπουργείου Επιστήμης και Ανώτατης Εκπαίδευσης, στο βίντεο.
Στο Εθνικό Πάρκο Altyn Emel, όπου οι θερμοκρασίες του καλοκαιριού μπορούν να ανέβουν πάνω από 40 βαθμούς Κελσίου, οι χιονολέοπαρδοι περνούν χρόνο στις σπηλιές και βγαίνουν έξω να κυνηγήσουν τη νύχτα. Οι υπολείμματα της αγριοκατάρας – το κύριο θήραμα των χιονολεοπάρδων – μπορούν επίσης να βρεθούν στις σπηλιές.
Ο Grachyov συνεργάζεται με το UNDP για την καλύτερη κατανόηση μιας από τις πιο ευάλωτες ειδικεύσεις στον κόσμο.
Από το 2018, το UNDP έχει εγκαταστήσει 294 κάμερες παγίδευσης ακτινοβολίας φωτός που παρακολουθούν τους λεοπάρδους και άλλα άγρια ζώα, μαζί με 14 quadcopters, 190 smartphones και 14 θερμικούς αποικητές σε ειδικά προστατευόμενες φυσικές περιοχές.
Το 2021, το Ινστιτούτο Ζωολογίας, σε συνεργασία με το UNDP, άρχισε να εξοπλίζει τους χιονολεόπαρδους στο Καζακστάν με κολάρα GPS (δορυφορικά) για να παρακολουθούν τις μετακινήσεις τους και τα κυνήγια. Από τότε, έχουν ταγιθεί 10 λεοπάρδοι ως μέρος του έργου.
Οι λεοπάρδοι μπορούν επίσης να διακριθούν μέσω ανάλυσης του DNA των κοπράνων.
“Εκτός από τη χρήση καμερών και δορυφορικών κολάρων, η προσέγγισή μας περιλαμβάνει τη μοριακή γενετική ανάλυση – μια μη επεμβατική τεχνική. Συγκεντρώνουμε τα κοπράνα των χιονολεοπάρδων και εξάγουμε το DNA μέσω ελέγχων PCR (αντίδραση πολυμεράσης). Αυτή η μέθοδος μας επιτρέπει να προσδιορίσουμε ακριβώς το συγκεκριμένο άτομο που άφησε το κόπρανο. Σε ορισμένες ορεινές περιοχές όπου οι χιονολεόπαρδοι είναι ιδιαίτερα αραιά, το να βρεθούν οι ίχνες τους ή να τους παγιδεύσουν με κάμερες είναι δύσκολο”, είπε ο Grachyov.
“Χρησιμοποιούμε επίσης τον έλεγχο PCR για να προσδιορίσουμε το φύλο αυτών των ζώων. Αυτή η πληροφορία είναι ουσιώδης για την ακριβή κατανόηση της γένεσης και της δομής ηλικίας του πληθυσμού, όπου είναι κρίσιμο για την αειφόρο αναπαραγωγή και διατήρηση των ειδών. Στο μέλλον, στοχεύουμε να εμβαθύνουμε στη γενετική ποικιλότητα εντός των πληθυσμών χιονολεοπάρδων,” πρόσθεσε.
Αυτό γίνεται όλο και σημαντικότερο καθώς η ανθρώπινη ανάπτυξη των ορεινών οικοσυστημάτων οδηγεί σε απομονωμένους πληθυσμούς λεοπάρδων. Μια τέτοια γενετική απομόνωση μπορεί να οδηγήσει στην συγγένεια, η οποία μπορεί τελικά να οδηγήσει στην συνολική μείωση του πληθυσμού.
Κίνδυνοι σήμ
