Η αποτελεσματικότητα της αποχής από τις ‘υπερβολικές τιμές’ των καταναλωτών: Πώς είναι η κατάσταση σε καφετέριες και εστιατόρια;
Η πρώτη στάση μου είναι η Σίσλι-Μετσιντιγιέκι. Δεν ξέρω αν ο κρύος και βροχερός καιρός ευθύνεται, αλλά στον εμπορικό κόμβο Τζεβαχίρ, που είναι πάντα γεμάτος, υπάρχουν περισσότεροι τουρίστες και νεαροί που έχουν τελειώσει το μάθημα. Οι αλυσίδες καφετέριες είναι σχετικά άδειες. Σε μερικά άλλα μέρη στην είσοδο των συνεργατών πηγαίνω. Εδώ είναι λίγο πιο γεμάτο. Κάθομαι δίπλα σε μια ομάδα νέων. Ο 17χρονος Κερεμ και ο αδερφός του Κερεμ Αλτίντις λένε: “Αδερφή, γνωρίζουμε για το μπουκοτάζ αλλά ο χώρος είναι ο τόπος συνάντησης μας. Διαφορετικά υποστηρίζουμε το μπουκοτάζ. Κάθε Σαββατοκύριακο έχουμε την ίδια κουβέντα με τη μητέρα μου. Δίνει 200 λίρες. Ζητά χαρτονομίσματα. Θεέ μου, 2 καφέ έχουν γίνει 250 λίρες. Για τι χαρτονομίσματα. Ελπίζω αυτό το μπουκοτάζ να λειτουργήσει, έτσι ώστε ο καβγάς στο σπίτι μας να λήξει.” Ο barista Άλι Ουγιάνικ, που ακούει τη συζήτηση, λέει ότι τα Σαββατοκύριακα είναι δύσκολο να βρεθεί καθιστικός χώρος στα καταστήματά τους, “αλλά σήμερα είναι ήσυχο. Πιστεύω ότι ο χώρος είναι ψυχρός … Οχι από το μπουκοτάζ. Δεν πιστεύω ότι οι άνθρωποί μας μπορούν να κάνουν μπουκοτάζ”.
Η δεύτερη στάση είναι στο Γκαϊρεττέπε: τα εστιατόρια είναι ήρεμα.
Στο Γκαϊρεττέπε, όπου είναι η επισκέπτη των ομάδων με υψηλότερα κοινωνικοοικονομικά εισοδήματα και τα διάσημα brands, τα εστιατόρια και τα καφέ είναι πολύ ήρεμα σε σύγκριση με το συνηθισμένο. Σε μερικές από τις αλυσίδες καφετέριες μέσα στο κτήριο υπάρχουν συνηθισμένα σκηνικά. Ακόμη, σε ένα από αυτά υπάρχει μια μεγάλη ουρά. Τυχαία, συναντάμε τον οικονομολόγο Καθηγητή Εμρέ Αλκίν. Του λέω ότι ήρθα για να παρατηρήσω το μπουκοτάζ. “Και ναι, φαίνεται ότι έχει έχει επηρεάσει … Λίγο βαρέθηκα εγώ. Ο πολίτης έχει δίκιο στο διαμαρτυρία του, αλλά δε συμφωνώ με το γεγονός ότι η αντίδραση κατευθύνεται μόνον προς τα καφέ και τα εστιατόρια. Πρέπει να αναρωτηθούμε γιατί τα κόστη είναι υψηλά.”
Η τρίτη στάση είναι η Ορτακόι: άδειο με όλους τους άνθρωπος.
Η πλατεία Ορτακόι, με τους καρυοθήκες, είναι άδεια. Τα γύρω καφέ-εστιατόρια δεν έχουν την καθιερωμένη Σάββατο πολυσύχναστη ατμόσφαιρα. Η σερβιτόρα του γνωστού μέρους που δεν ήθελε να δώσει το επώνυμό της, λέει: “Γενικά κάθε Σάββατο υπήρχε ουρά έξω από την πόρτα. Σήμερα ανησυχώ για αυτή την άδεια πραγματικότητα”. Η Τσαναν Ντογκάν και η Ελιφ Φαμπιάνι λένε “Έχουμε μόνο ένα Σαββατοκύριακο για να αναπνεύσουμε. Ήρθαμε για καφέ.”
Η άποψη των εμπόρων;
Συνολικά μίλησα με πάνω από 15 εμπόρους. Οι αντιδράσεις τους ήταν παρόμοιες. Ακούμε τον ιδιοκτήτη του καφέ Ντογά Καφέ, Σαχίν Κούρτγκιζ: “Δεν μπορείς να πουλήσεις έναν χυμό αμερικάνο 60 τουρκικές λίρες, ενώ το φλιτζάνι του Τούρκικου καφέ που κοστίζει 4 λίρες, το πουλάς για 80. Υπάρχουν τα χέρια; Ναι, υπάρχουν. Για αυτό σήμερα είμαστε σε αυτή τη συζήτηση. Δεν υπάρχει δικαιολογία γι ‘αυτό. Η τιμή ενός πιάτου, το οποίο πουλάω με 100 λίρες, μπορεί κάλλιστα να πωληθεί από άλλο επιχειρηματία λόγω κόστους. Αν μιλάμε για δίκαιση, η λύση γι ‘αυτό το πρόβλημα πρέπει να αναζητηθεί.”
Το μπουκότ είναι μια δημοκρατική δικαιωματική.
Την οικονομιστή Ίρις Τσίμπρα που αποτελεί την πρωτότυπη αρχηγός του μποϋκοτ, την καλέσα και μοιράστηκα τις παρατηρήσεις μου. Οι σχόλια που λαμβάνει παρόμοια με τα δικά μου. Λέει: “Για πολύ καιρό, άνθρωποι από κάθε πεδίο για πρώτη φορά συμφώνησαν σε ένα θέμα. Ήμουν χαρούμενη γι ‘αυτό. Πολλοί μιλούν για το υψηλό το κόστος λειτουργίας των επιχειρήσεων, των υπαλληλικών, των ενοικίων. Δεν συζητώ το κόστος των επιχειρήσεων. Όμως συζητώ το πόσο αυξήθηκαν αυτά τα κόστη – με βάση τα ποσοστά πληθωρισμού – και πώς αυτό αντανακλάται σε μας τους καταναλωτές. Το μπουκότ είναι μια δημοκρατική δικαιωματική, από τον πολιτισμό. Ο σκοπός αυτού του μπουκότ δεν ήταν να μειωθεί η ευθύνη της κυβέρνησης. Ήταν να συνειδητοποιήσουμε. Βλέπω τους αξιωματούχους σε αναζήτηση λύσεων. Πιστεύω ότι επιτύχαμε.”
– Τέλος αν είσαι συγγραφέας και βλέπεις αυτό που υπάρχει στο κοινό, αποφάσισε να κοιτάξει τις επιλογές σου για περισσότερες λεπτομέρειες και για αγοραστές που θα αγοράσουν την έκδοσή τους.