Η ΕΕ δεν είναι πλέον μια συμμαχία κυρίαρχων χωρών
Στις 11 Μαρτίου, το Mathias Corvinus Collegium (MCC) διοργάνωσε διεθνές συνέδριο στο Βουδαπέστη για να εορτάσει την 30ή επέτειο της υπογραφής της Συνθήκης του Μάαστριχτ, που θεωρείται ο πυλώνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο κύριος στόχος του συνεδρίου ήταν να συγκεντρώσει ειδικούς και φορείς της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης για να συζητήσουν θέματα που σχετίζονται με τη Συνθήκη.Στον κεντρικό τους λόγο, ο Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής Márton Ugrósdy τόνισε ότι οι Βρυξέλλες πρέπει πρώτα να δουν τι θέλουν και τι χρειάζονται οι ευρωπαίοι πολίτες, κάτι που έλειπε από την ευρωπαϊκή πολιτική τα τελευταία 30 χρόνια. Οι συζητήσεις συνεχίστηκαν με αυτό το πνεύμα.
Στο πρώτο μέρος του συνεδρίου, οι καλεσμένοι συζήτησαν εάν η Συνθήκη του Μάαστριχτ (1993) μπορεί να θεωρηθεί ως μια μεγάλη φεντεραλιστική πρωτοβουλία ή ως προδοσία του ευρωπαϊκού εγχειρήματος. Συμμετείχαν οι Henri Malosse, πρώην Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Οικονομικών και Κοινωνικών Υποθέσεων (EESC), ο Alvaro Silva, Αναπληρωτής Διευθυντής του Βασιλικού Ινστιτούτου Ευρωπαϊκών Μελετών (San Pablo CEU), ο Balázs Tárnok, Διευθυντής του Ερευνητικού Ινστιτούτου “Ευρωπαϊκή Στρατηγική” στο Πανεπιστήμιο Ludovika της Δημόσιας Υπηρεσίας και ο Jerzy Kwaśniewski, Πρόεδρος του Ινστιτούτου Ordo Iuris.
Για την άποψή του, ο Malosse πιστεύει ότι η Συνθήκη ήταν μια καλή ιδέα αρχικά, αλλά κανείς δεν ήταν προετοιμασμένος γι’ αυτήν την εποχή, επειδή ποτέ δεν είχαμε μια κοινή οικονομική πολιτική πριν. Όπως είπε, «πηγαίναμε πολύ γρήγορα προς τη φεντεραλιστική κατεύθυνση».
Ο Πολωνός κοινωνιολόγος, Jerzy Kwaśniewski, είπε ότι από τεχνική άποψη, ήταν μια πολύ επιτυχημένη συνθήκη, καθώς ίσχυε εδώ και 30 χρόνια και χώρες είχαν συμμετάσχει από τότε. Ωστόσο, από την αρχή υπήρχαν δύο αφηγήσεις: η προσέγγιση της κοινότητας – μια πιο κυρίαρχη προσέγγιση – και μια προσέγγιση ενός «φεντεραλιστικού, ή ακόμη και κεντρικού πολιτικού αξίας της ΕΕ». Σύμφωνα με αυτόν, αυτές οι δύο οπτικές γωνίες πρέπει να ληφθούν υπ’όψιν κατά τη μελέτη της Συνθήκης του Μάαστριχτ, επειδή αυτές οι αφηγήσεις έχουν «πολεμήσει μεταξύ τους για 30 χρόνια».
Κατά την άποψή του, η ευρωπαϊκή κοινότητα επέλεξε να ανοίξει τον δρόμο της προς «μια ενιαία ευρωπαϊκή ένωση αντί για μια συμμαχία πολλών κυρίαρχων χωρών που συνεργάζονται σε μετακυβερνητικό επίπεδο». Πιστεύει ότι η Πολωνία, η οποία έγινε μέλος πολύ αργότερα, δεν είναι στην πραγματικότητα ο ωφελούμενος αλλά ο «αργός θύμα» της Συνθήκης του Μάαστριχτ.
Στην άποψη του Μπάλαζ Τάρνοκ, η Συνθήκη πρέπει να θεωρηθεί μόνο ως ένα στοιχείο ενός τέτοιου λεγόμενου ευρωπαϊκού ενοποιητικού διαδικασίας. «Εάν είναι ένα στοιχείο μιας διαδικασίας, πρέπει να λάβουμε υπόψη δύο κύριους παράγοντες. Πρώτον, η δυναμική αυτού του ευρωπαϊκού ενσωματωτισμού, και δεύτερον, οι πραγματικές γεωπολιτικές επιρροές».
Ο Τάρνοκ συνέχισε λέγοντας ότι οι δημόσιες συζητήσεις για το εάν η συνθήκη χρειάζεται περαιτέρω τροποποιήσεις είναι «συνδεδεμένες με το θέμα της περαιτέρω διεύρυνσης». Μιλώντας από ουγγρικής άποψης, είπε ότι η προσχώρηση νέων κρατών (όπως οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων) είναι απαραίτητη.
Εάν μιλάμε για 30+ κράτη μέλη, «φυσικά χρειάζεται τροποποίηση της συνθήκης, διότι εάν δεν τις κάνουμε, θα βλάψει τον ανταγωνισμό και την αποτελεσματικότητα της ΕΕ που γνωρίζουμε».
Για να ολοκληρωθεί η συζήτηση, ο παρουσιαστής Γιάν Κασπάρ ρώτησε: «Είναι δυνατό να αλλάξουμε τον τρόπο λειτουργίας της ΕΕ και είναι απαραίτητο γι’ αυτό να μεταρρυθμίσουμε τις συνθήκες;». Οι καλεσμένοι συμφώνησαν ότι δεν θα ήταν απαραίτητο να μεταρρυθμίσουν τις συνθήκες αλλά χρειάζεται πολύ μια αλλαγή ηγεσίας. Ανέφεραν ότι
χρειαζόμαστε μια νέα ηγεσία της ΕΕ που να βλέπει την πραγματικότητα από μια διαφορετική οπτική γωνία.
Όπως τόνισε ο Κβασνιέβσκι, πολλοί ευρωπαίοι πολιτικοί πιστεύουν ότι αν δεν υπάρξει πρόοδος στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, η ΕΕ θα καταρρεύσει. Γι’ αυτό θέλουν να καταργήσουν 65 περιπτώσεις, όπως το θέμα της διεύρυνσης, όπου ακόμη υπάρχει ο δικαίος του βέτο για τα έθνη, σημείωσε ο Κβασνιέβσκι. Αντί για τροποποιήσεις στις συνθήκες, θα ήταν απαραίτητο να «σταματήσουμε αυτήν τη διαδικασία της τρέλας» και «να εργαστούμε για κάποιες νέες διαδρομές, νέες ίδρυσης της ευρωπαϊκής κοινότητας», κατέληξε.
Το δεύτερο πάνελ συζήτησε το δημοκρατικό έλλειμμα που είχε φέρει η Συνθήκη του Μάαστριχτ. Ανάμεσα στους καλεσμένους ήταν ο Rudy Aernoudt, Πρώην Κεφαλαιούχος της Επιτροπής Οικονομικών και Κοινωνικών Υποθέσεων (EESC), ο Julien Aubert, Πρόεδρος του Oser la France και πρώην μέλος της Εθνοσυνέλευσης, ο Ákos Bence Gát, ερευνητής και Επικεφαλής των θεμάτων της ΕΕ στις Βρυξέλλες του MCC και ο Tomasz Grosse, πολιτικός επιστήμονας, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας.
Η παρουσιάστρια, Ρέκα Σούζανα Μάθε, έκανε λόγο ότι
