Καζακστάν Γιορτάζει τα 125 Χρόνια από τη Γέννηση του Συγγραφέα Σαμπίτ Μουκανόφ
Γιορτάζοντας τον Σαμπίτ Μουκανόβ: 125 Χρόνια Κληρονομιάς στην Καζάκικη Λογοτεχνία
Αστάνα – Το Καζακστάν γιορτάζει την 125η επέτειο από τη γέννηση του Σαμπίτ Μουκανόβ, μιας εμβληματικής μορφής της εθνικής λογοτεχνίας, στις 26 Απριλίου. Ως δάσκαλος πολλών ειδών, ο Μουκανόβ συνέβαλε θεμελιωδώς στην καζάκικη κουλτούρα του 20ού αιώνα και παραμένει μια σεβαστή φωνή στην λογοτεχνική και πνευματική ιστορία της χώρας.
Ο Μουκανόβ άρχισε να γράφει ποίηση ως έφηβος, αντλώντας έμπνευση από τη καζάκικη στέπα. Φωτογραφία: map.nklibrary.kz
Γεννημένος το 1900 στην περιοχή Ζαμμπίλ του Βόρειου Καζακστάν, ο Μουκανόβ προερχόταν από οικογένεια κτηνοτρόφων και έχασε τους γονείς του σε νεαρή ηλικία. Παρά τις πρώιμες δυσκολίες, εργάστηκε ως τσοπάνος και έμαθε να διαβάζει και να γράφει από έναν τοπικό μούλα. Εμπνευσμένος από παραδοσιακούς θρύλους, καζάκικες επικές ιστορίες και τα έργα του Αμπάι, άρχισε να γράφει ποίηση ως έφηβος.
Η λογοτεχνική του σταδιοδρομία ξεκίνησε με ποιήματα όπως το “Κονιλίμ” (Σκέψεις) και το “Μποστάντικ” (Ελευθερία). Από το 1918 έως το 1919 παρακολούθησε εκπαιδευτικά προγράμματα στην Ομσκ, ενώ υπηρέτησε ως γραμματέας του διακεκριμένου ποιητή Μαγκζχάν Ζουμαμπάγιεφ. Αργότερα εργάστηκε ως δάσκαλος σε ένα χωριό.
Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1920 και 1930, ο Μουκανόβ άρχισε να συνεισφέρει σε εφημερίδες και λογοτεχνικά περιοδικά. Ηγήθηκε εκδοτικών τμημάτων σε δημοσιεύσεις όπως το “Ενμπεκσσί Καζακ” (τώρα “Εγκεμέν Καζακστάν”) και το “Κενές Αυγίλι”, ενώ το 1930 δημοσίευσε τον αλμανάκο “Ζάρις”.
Μετά την αποφοίτησή του από το Ινστιτούτο Κόκκινης Διδασκαλίας της Μόσχας το 1935, δίδαξε λογοτεχνία στο Καζακικό Παιδαγωγικό Ινστιτούτο. Υπηρέτησε δύο φορές ως πρόεδρος της Ένωσης Εθνικών Συγγραφέων τη δεκαετία του 1930 και από το 1943 έως το 1951. Από το 1958 έως το 1969 ήταν μέλος του Συμβουλίου της Επιτροπής Ειρήνης και διηύθυνε το καζακικό τμήμα της Κοινωνίας Φιλίας και Πολιτιστικών Σχέσεων με τις Αραβικές Χώρες από το 1965 έως το 1969.
Δημιουργία Λογοτεχνικής Κληρονομιάς
Το έργο του Μουκανόβ είναι εκτενές και θεματικά πλούσιο, αντικατοπτρίζοντας την καζάκικη ιστορία, κουλτούρα και τις κοινωνικές μεταστροφές της εποχής του. Οι πρώιμες ποιήσεις του απεικονίζουν τη ζωή στο μετα-revolutinary Καζακστάν μέσα από τον φακό του σοσιαλιστικού ρεαλισμού. Εξέτασε την επιρροή της βιομηχανοποίησης και τον μεταβαλλόμενο ρόλο των γυναικών, ξεκινώντας με το διήγημα “Ασία” και φτάνοντας στο πολυβραβευμένο μυθιστόρημα “Μποτάγοζ”, το οποίο αργότερα μεταφέρθηκε σε ταινία από τον σκηνοθέτη Γιέφιμ Άρον το 1958.
Ως πρωτοπόρος του καζάκικου μυθιστορήματος, το “Αντασκαντάρ” (Οι Χαμένοι), που επανεκδόθηκε το 1959 ως “Μόλντιρ Μαχαμππάτ” (Καθαρή Αγάπη), ήταν ένα από τα πρώτα καζάκικα κοινωνικοψυχολογικά μυθιστορήματα για τη ταξική πάλη. Το μυθιστόρημά του “Συρντάρια” (1947) ανέδειξε τις συνεισφορές των εργατών της πίσω όχθης κατά τον πόλεμο και γιόρτασε την διαπολιτισμική ενότητα.
Βερολίνο Εχει Πάρει (Απόσπασμα)
“Ο φασισμός έχει ηττηθεί μπροστά στα μάτια μου.
Συμμετείχες στις μάχες, Καζάκε,
Είδα τα πάντα από την αρχή ως το τέλος:
Και η πρώτη μάχη, και η νικηφόρα σημαία μας!”
Η αυτοβιογραφική τριλογία του “Μενίν Μεκτέπτεριμ” (Τα Σχολεία Μου) τιμά τα τοπία και τους ανθρώπους της πατρίδας του, αναδεικνύοντας την βαθιά του αγάπη για την καζάκικη ταυτότητα και παράδοση.
Ο Μουκανόβ ήταν επίσης θεατρικός συγγραφέας. Έργα του ενέπνευσαν όπερες και θεατρικές παραστάσεις όπως “Ημέρες Νίκης”, “Χρυσός Σπόρος” και “Σακέν Σεϊφουλίν”. Στα μεταγενέστερα χρόνια, διεξήγε εκτενή έρευνα για τη ζωή του Ουαλικάνωφ, παράγοντας τις βιογραφίες “Σοκάν Ουαλικάνωφ”, “Κόρη του Κασχγκαρίας” και την ημιτελή τριλογία “Πεσμένο Άστρο”.
Πέρα από τη μυθοπλασία, ο Μουκανόβ ήταν ερευνητής και λογοτεχνικός ιστορικός. Μελέτησε την ανάπτυξη των ειδών, την αισθητική, και την καζάκικη μουσική και θεάτρο, και συνέγραψε μελέτες για τον Αμπάι Κουνάνμπαγιεφ και τον Ζαμμπίλ Ζαμπάγιεφ. Το εθνογραφικό του έργο “Λαϊκή Κληρονομιά” εξέτασε τις προεπαναστατικές καζάκικες παραδόσεις, οικονομία και πολιτισμικές αξίες.
Ορισμένα από τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε 46 γλώσσες. Ο Μουκανόβ πέθανε στο Αλμάτι σε ηλικία 73 ετών.
