Κατανόηση της μεσαίας δύναμης του Καζακστάν: Ο Κρίσιμος Ρόλος της Μαλακής Δύναμης
Μετά την κατάταξη του Καζακστάν ως κράτος μεσαίας δύναμης από το Γερμανικό Ινστιτούτο Διεθνών και Ασφάλειας το 2024, το θέμα έχει τραβήξει σημαντική προσοχή από ειδικούς και ακαδημαϊκούς.
Το Καζακστάν έχει αντιμετωπίσει μια προκλητική μετατροπή, επιτυγχάνοντας χειροπια αποτελέσματα, ενώ ενισχύει τη διπλωματία διατήρησης της ειρήνης του στην μετα-σοβιετική Ευρασία. Αυτό το θέμα αξίζει περαιτέρω συζήτηση για να αναδειχθούν τα προβλήματά του, οι περιορισμοί του και οι μελλοντικές προοπτικές του.
Οι επιλογές του Καζακστάν ως χώρα μεσαίας δύναμης έχουν ενδιαφέροντα επιμέρους. Μεγάλες δυνάμεις έχουν αυξήσει το ενδιαφέρον τους για το Καζακστάν από τότε που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022. Οι επισκέψεις του Κινέζου Προέδρου Σι Τζινπίνγκ το 2022, του Αμερικανού Υπουργού Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν το 2023, του Ρώσου Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν το 2023, και του Υπουργού Εξωτερικών, Κοινότητας και Ανάπτυξης του Ηνωμένου Βασιλείου, Ντέιβιντ Κάμερον το 2024, δείχνουν ότι κάθε πλευρά επιδιώκει να αναδιαμορφώσει τη γεωπολιτική αρχιτεκτονική στην περιοχή προς όφελός της. Ενώ οι αντίστοιχοι σχεδιάζουν τη στρατηγική τους προς το Καζακστάν σε διάφορα πλαίσια, η ενίσχυση της εθνικής και περιφερειακής ασφάλειας έχει γίνει πλέον σταθμός της μοίρας του Καζακστάν.
Σε απάντηση σε γεωπολιτικές προκλήσεις, το Καζακστάν έχει επιλέξει μια στρατηγική μαλακής ισορροπίας ανάμεσα στις μεγάλες δυνάμεις εντός της πολυ-διάστατης διπλωματίας του. Οι ειδικοί έχουν διαφορετικές απόψεις για την εφικτότητα του πολυ-διανυσμού του Καζακστάν στο πλαίσιο της κρίσης στην Ουκρανία. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι αυτό αποτελεί μια μορφή ασύμμετρης σχέσης όπου πιο επιρροήλα κράτη, ιδίως η Ρωσία, κυριαρχούν. Άλλοι πιστεύουν ότι ο Καζακστάν μπορεί να βρει μια ευνοϊκή θέση προσαρμόζοντας την εξωτερική του πολιτική στη νέα πραγματικότητα.
Ενώ η εξωτερική πολιτική του Καζακστάν δεν μπορεί να είναι μονολιθική, παρουσιάζει ένα πολύπλοκο δομημένο διαδικασία που αποτελείται από πολλούς εσωτερικούς και εξωτερικούς παράγοντες. Σε αυτήν την έννοια, οι καθοριστές πολιτικής πρέπει να επικεντρωθούν σε πολιτικές μαλάκης εξουσίας που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν το επιχείρημα ότι το Καζακστάν στέκεται ως μεσαία δύναμη, αξιοποιώντας τις πολιτισμικές και διπλωματικές τιμές του για να αντισταθεί στην επιρροή των μεγάλων δυνάμεων στην περιοχή και πέρα από αυτήν.
Σήμερα, οι μεσαίες δυνάμεις διακρίνονται ως παραδοσιακές ή αναδυόμενες μεσαίες δυνάμεις. Οι αναδυόμενες μεσαίες δυνάμεις είναι χώρες που έχουν πρόσφατα δημοκρατιοποιηθεί αλλά εξακολουθούν να εμφανίζουν κάποιες μη δημοκρατικές πτυχές. Συμπεριφορικά, οι αναδυόμενες μεσαίες δυνάμεις είναι μέτρια περιφερειακά προσανατολισμένες, υποστηρίζουν παραδοσιακά ρόλους ηγεσίας και παρουσιάζονται ως μεταρρυθμιστές που στοχεύουν να διαμορφώσουν το παγκόσμιο ατζέντα.
Οι ρεαλιστές υποστηρίζουν ότι η διπλωματία των μεσαίων δυνάμεων λειτουργεί για να ισορροπή και να περιορίζει την καταστροφική επίδραση των αντιφάσεων μεγάλων δυνάμεων στην παγκόσμια πολιτική. Ένα από τα κύρια πλεονεκτήματα του να είσαι μια μεσαία δύναμη βασίζεται στο γεγονός ότι τέτοιες χώρες δεν φέρουν ευθύνες για κρίσιμα παγκόσμια θέματα στο ιεραρχικό σύστημα της παγκόσμιας πολιτικής, αν και μπορούν να επιδείξουν τη δύναμή τους παρέχοντας μια πλατφόρμα διαλόγου που συμβάλλει στην επίλυση περιπτώσεων που δημιουργούν κρίσεις. Επιπλέον, άλλοι δείκτες όπως το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ), ο πληθυσμός και η στρατιωτική δυνατότητα βοηθούν στον καθορισμό των χωρών ως μεσαίες δυνάμεις.
Στην περίπτωση του Καζακστάν, υπάρχουν πειστικοί λόγοι που υποστηρίζουν τις ικανότητες του κράτους ως αναδυόμενης μεσαίας δύναμης. Πρόσφατα, το Καζακστάν έχει προβεί σε σημαντικές διπλωματικές πρωτοβουλίες για τη ρύθμιση περιφερειακών συγκρούσεων διατηρώντας διάλογο μεταξύ διαφόρων χωρών και διαμορφώνοντας περιφερειακά ατζέντας μέσω της προεδρίας περιφερειακών οργανώσεων. Για παράδειγμα, οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Αζερμπαϊτζάν και Αρμενίας που πραγματοποιήθηκαν στην Αλμάτυ φέτος αποτελούν μαρτυρία των διπλωματικών προσπαθειών του Καζακστάν, παρά την κάποια αμφισβήτηση και κριτική από άλλες χώρες.
Η άλλη δυνατότητα των μεσαίων δυνάμεων βρίσκεται στην ικανότητά τους να επιδράσουν με τη στρατηγική μαλακής εξουσίας τους στην περιφερειακή και παγκόσμια σκηνή. Ενώ η προώθηση μιας θετικής εικόνας του κράτους και η δημιουργία ενός πιστού κοινού στο εξωτερικό δεν είναι κάτι καινούργιο, ο αμερικανός επιστήμονας Τζόζεφ Νάι σημείωσε ότι οι συνθήκες για την εκδήλωση της μαλα