Κινέζος Ακαδημαϊκός Εστιάζει στην Άνοδο μεσαίων Δυνάμεων και τις Αλλαγές στη Θεωρία Διεθνών Σχέσεων
Νέα Εποχή για τις Μεσαίες Δυνάμεις: Ο Ρόλος τους στην Ενοποίηση Υποπεριοχών
ΑΣΤΑΝΑ – Καθώς οι μεγάλες δυνάμεις αποσύρονται από τους ρόλους παγκόσμιας ηγεσίας, οι μεσαίες δυνάμεις καλούνται να αναλάβουν την πρωτοβουλία για την προώθηση της ενοποίησης υποπεριοχών, τόνισε ο καθηγητής Γιαν Ξουετόνγκ, ένας αναγνωρισμένος Κινέζος πολιτικός επιστήμονας, κατά τη διάρκεια διάλεξής του στην Αστάνα στις 28 Απριλίου.
Ο Γιαν, διακεκριμένος καθηγητής και τιμώμενος κοσμήτορας στο Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Τσινγκχουά, είναι ευρέως αναγνωρισμένος ως ιδρυτής του ηθικού ρεαλισμού, μιας θεωρίας που επικεντρώνει τις αξίες ηγεσίας και τις στρατηγικές προτιμήσεις στην παγκόσμια πολιτική. Έχει συγγράψει πολλά σημαντικά έργα για την παγκόσμια ηγεσία και την εξωτερική πολιτική και είναι αρχισυντάκτης του “The Chinese Journal of International Politics”.
Η διάλεξη οργανώθηκε από το Συμβούλιο Διεθνών Σχέσεων του Καζακστάν και το πολυμεσικό έργο Qalam, και αποτέλεσε μέρος μιας σειράς διαλέξεων που φιλοξένησε προηγουμένως επιστήμονες όπως ο Μπάρι Μπουζάν και ο Παράγκ Χάνα.
Ο Γιαν επισήμανε ότι, με τις παγκόσμιες εξελίξεις, οι λεγόμενες Μεσαίες Δυνάμεις, όπως το Καζακστάν, θα έχουν περισσότερες ευκαιρίες να συμβάλουν στην περιφερειακή ενοποίηση. “Όταν απουσιάζει η ηγεσία, οι περιφερειακές δυνάμεις πρέπει να βγουν μπροστά για να δημιουργήσουν περιφερειακές αγορές και πλαίσια συνεργασίας,” δήλωσε.
Επικεντρώθηκε στις σχέσεις Κίνας-Καζακστάν, τις οποίες χαρακτήρισε ως τις πιο ολοκληρωμένες από τις σχέσεις που διατηρεί η Κίνα στην Κεντρική Ασία. “Η συνεργασία της Κίνας με άλλες Κεντροασιατικές χώρες είναι κυρίως περιορισμένη σε θέματα συνόρων και οικονομίας. Αλλά η συνεργασία με το Καζακστάν είναι ευρύτερη,” ανέφερε, προσθέτοντας ότι για να εμβαθύνει την περιφερειακή ενοποίηση στην Κεντρική Ασία, η Κίνα θα πρέπει να βασιστεί στο Καζακστάν.
Ηθικός Ρεαλισμός: Μια Νέα Προσέγγιση
Ο Γιαν στη διάλεξή του εστίασε στη θεωρία του ηθικού ρεαλισμού, μια προσέγγιση που τοποθετεί τις αξίες ηγεσίας και τη λήψη αποφάσεων στον πυρήνα της εξωτερικής πολιτικής. Σημείωσε τις περιορισμένες δυνατότητες των παραδοσιακών θεωριών διεθνών σχέσεων, όπως ο κατασκευαστισμός, ο φιλελευθερισμός και ο ρεαλισμός, στην εξήγηση των τελευταίων παγκόσμιων εξελίξεων.
Αναφερόμενος στον κατασκευαστισμό, τόνισε ότι οι κατασκευαστές πίστευαν σε μια σταδιακή μετάβαση από την εχθρότητα στη συνεργασία. Ωστόσο, η εμφάνιση του αυξανόμενου εθνικισμού και η υποχώρηση από την παγκοσμιοποίηση ανατρέπει αυτή τη view. Ο Γιαν δήλωσε, “Ο κατασκευαστισμός δεν μπορεί να εξηγήσει γιατί ο κανόνας της παγκοσμιοποίησης δεν μπορεί να διατηρήσει την πορεία της ιστορίας”.
Στην ανάλυσή του για τον φιλελευθερισμό, υπογράμμισε τη σημασία των θεσμών στην πολιτική. Τέλος, αναφερόμενος στον ρεαλισμό, υπογράμμισε ότι οι κρατικές αποφάσεις καθορίζονται από την υλική δύναμη και το εθνικό συμφέρον.
Η Ηγεσία και η Λογική του Ηθικού Ρεαλισμού
Για να γεφυρώσει τα θεωρητικά κενά, ο Γιαν παρουσίασε τη θεωρία του ηθικού ρεαλισμού, που τοποθετεί τους εθνικούς ηγέτες και τις αξίες τους στο επίκεντρο της εξωτερικής πολιτικής. Ο ίδιος είπε, “Η θεωρία μου υποστηρίζει ότι η αλλαγή προκύπτει από έναν διαφορετικό τύπο ηγεσίας.”
Επισημαίνει πως ακόμα και όταν οι χώρες επιδιώκουν παρόμοιους στρατηγικούς στόχους, οι προσεγγίσεις των ηγετών μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με τα ηθικά τους πλαίσια. Εν τέλει, η συγκριτική ανάλυση της ηγεσίας αποδεικνύει ότι οι προσωπικές αξίες καθορίζουν και την εξωτερική πολιτική.
Η Εποχή της Αντεπίθεσης κατά της Παγκοσμιοποίησης
Ο Γιαν υπογράμμισε ότι η αντεπίθεση κατά της παγκοσμιοποίησης καθορίζεται από την πολιτική ηγεσία και όχι από δομικές ή θεσμικές δυνάμεις. “Ο κόσμος άλλαξε επειδή οι ηγέτες των μεγάλων δυνάμεων υιοθέτησαν πολιτικές αποπαγκοσμιοποίησης,” είπε.
Η σταδιακή αποσύνθεση των παγκοσμίων αγορών στα τέλη της δεκαετίας του 2010, με χαρακτηριστικά παραδείγματα το Brexit και την εμπορική αντιπαράθεση ΗΠΑ-Κίνας, αποδεικνύει την αλλαγή στις διεθνείς σχέσεις. Οι κυβερνήσεις χρησιμοποίησαν την εξουσία τους για να μειώσουν τη διεθνή συνεργασία, τονίζοντας τη σημασία της ηγετικής πολιτικής σε αυτή τη διαδικασία.
Η διάλεξη του Γιαν Ξουετόνγκ επισημαίνει την κρίσιμη περίοδο που διανύουμε και τον ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι μεσαίες δυνάμεις στην προώθηση μιας νέας διεθνούς τάξης.
