Τοποθέτηση Ιαπωνίας και Ισηρίας Κεντρικής Ασίας: Το Ιαπωνικό Εξωτερικό Κοινοβουλευτικό Σύστημα και η ισορροπία στην Κεντρική Ασία
Πώς η μορφή C5+ προέλευσης από την Ιαπωνία βοηθά τη λιγότερο ενσωματωμένη περιοχή να πλοηγηθεί στην παγκόσμια ανταγωνιστική δύναμηΑναζητώντας ανάμεσα στα αποφασιστικά συμφέροντα της Ρωσίας και της Κίνας και την πιο απόμακρη αλλά παρόλα αυτά παρούσα συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών, οι πέντε κεντροασιατικές δημοκρατίες – Καζακστάν, Κιργιζία, Τατζικιστάν, Τουρκμενιστάν και Ουζμπεκιστάν – αντιμετωπίζουν ένα δύσκολο ισορροπικό πράγμα. Ενώ οι μεγάλοι πολυμερείς πλαισίου, σχεδιασμένοι για την προώθηση της συνεργασίας, συχνά παγιδεύονται από τις αντιπαραθέσεις που προσπαθούν να διαχειριστούν, μια πιο ευέλικτη και πρακτική προσέγγιση έχει ήδη ασχοληθεί: η μορφή C5+. Αυτή η διμερής πλατφόρμα, πρωτοπορημένη από την Ιαπωνία, προσφέρει ένα συναρπαστικό ρεμπλέ για το πώς μικρότερα κράτη μπορούν να αξιοποιήσουν μια ευέλικτη διπλωματία για να πλοηγηθούν μέσα στις πολυπλοκότητες ενός πολυπολικού κόσμου και να προστατέψουν τα δικά τους συμφέροντα.
Παρόλο που η Ουάσιγκτον μπορεί να προσπάθησε να ετικετάρει τις υπουργικές της συναντήσεις του 2015 ως τη γέννηση του μοντέλου C5+1, η πραγματικότητα είναι ότι αυτή η προσέγγιση ατομίστηκε πολύ νωρίτερα και πιο προς το ανατολικό. Τόσο πίσω όσο το 2004, η Ιαπωνία ξεκίνησε τον Διάλογο Κεντρικής Ασίας μαζί με την Ιαπωνία. Αυτή η πρωτοβουλία, που συχνά παραβλέπεται στις αναλύσεις της περιφερειακής γεωπολιτικής, ήταν εξαιρετικά προνοητική. Η Τόκυο κατάλαβε ότι η Κεντρική Ασία, μια περιοχή που ακόμα βρίσκει τη θέση της μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, απαιτούσε μια μορφή που δεν αφορούσε την αναγκαστική δέσμευση και τις μεγαλεπήβολες ανακοινώσεις, αλλά το πρακτικό πρόβλημα και την ανεπίσημη ανταλλαγή. Η λεπτότητα της Ιαπωνικής προσέγγισης ήταν στο ότι δίνονταν σκοπός στις συναντήσεις να είναι ειδικές στο ζήτημα, αντιμετωπίζοντας τις επείγουσες, συχνά ευαίσθητες, προκλήσεις που αντιμετωπίζει η περιοχή – από τη διαχείριση συνόρων και την έλλειψη νερού έως την οικονομική διαφοροποίηση και την περιφερειακή ασφάλεια – χωρίς το βαρύ φορτίο γεωπολιτικής ευθυγράμμισης ή αυστηρών συνθηκών σύμβασης.
Αυτός ο διάλογος πρωτοεμφανίστηκε τον Αύγουστο του 2004 από την τότε Υπουργό Εξωτερικών Yoriko Kawaguchi κατά τη διάρκεια της επίσκεψής της στην περιοχή, κάνοντας την Ιαπωνία το πρώτο μείζον δύναμη που αναγνωρίζει την Κεντρική Ασία ως μια ενιαία γεωπολιτική οντότητα που αξίζει συλλογικής προσέγγισης. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων δύο δεκαετιών, η μορφή C5+1 επιβεβαίωσε ένα προηγούμενο ότι αντιμετωπίζει τα πέντε κεντροασιατικά κράτη ως ένα συνεκτικό σύνολο. Αξιοποιώντας τις υποδομές, την εκπαίδευση και την ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού, η Ιαπωνία έχει συμβάλει σημαντικά στην κοινωνοοικονομική ανάπτυξη της περιοχής. Επιπλέον, η συχνότητα αυτών των φόρουμ αντανακλά τη δρομολόγηση της προκειμένου για την ενεργητική διπλωματία της Ιαπωνίας, έχοντας συγκεντρώσει περισσότερους τέτοιου είδους διαλόγους από κάθε άλλο εξωτερικό εταίρο που εμπλέκεται στην Κεντρική Ασία.
Η αξία της Ιαπωνίας για την Κεντρική Ασία διακρίνεται όχι από τον όγκο της συμμετοχής της, αλλά από την ποιότητα και το στρατηγικό προσανατολισμό της συνεργασίας της. Ενώ η ξένη άμεση επένδυση της Ιαπωνίας στην Κεντρική Ασία ήταν σταθερή, δεν έφτανε τις επενδύσεις μεγαλύτερης κλίμακας που έγιναν από τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Κίνα, τη Ρωσία ή την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ωστόσο, η φιλοσοφία επένδυσης της Ιαπωνίας βασίζεται στη μακροπρόθεσμη επίδραση αντί για τις άμεσες οικονομικές αποδόσεις. Εκεί όπου η Ιαπωνία αναδεικνύεται πραγματικά είναι στην παροχή πιστώσεων για κρίσιμα έργα υποδομής και ανάπτυξης. Αυτή η υποστήριξη κατευθύνεται τόσο διμερώς όσο και μέσω της Αγεντας Διεθνικής Συνεργασίας της Ιαπωνίας (JICA).
Η Ιαπωνία θεωρείται ο μεγαλύτερος πάροχος Επίσημης Αναπτυξιακής Βοήθειας (ODA) στην Κεντρική Ασία, κατευθύνοντας τις προσπάθειές της προς την μοντερνοποίηση των κυβερνητικών οργάνων, την ανάπτυξη υποδομής και τη δημιουργία ενός ανοικτού επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Αυτή η στρατηγική εστίαση επέτρεψε στην Ιαπωνία να αγκυρώσει τα δικά της οικονομικά και γεωπολιτικά συμφέροντα μέσω της επόμενης επιχειρηματικής συνεργασίας.
Καθώς η Κεντρική Ασία συνεχίζει να επιτυγχάνει μεγαλύτερη πολιτική και κοινωνική σταθερότητα, ο ρόλος της JICA, που έχει είναι το κύριο μέσο συνεργασίας της Ιαπωνίας, μπορεί να μειωθεί σταδιακά. Αντί γι’ αυτό, θα αναμένεται να αναλάβουν μεγαλύτερο ρόλο ιδρύματα όπως η Japan Bank for International Cooperation (JBIC), ιδιαίτερα υποστηρίζοντας μεγαλύτερα και πιο εμπορικώς προσανατολισμένα έργα. Ένα εξαιρετικό παράδειγμα αυτής της εξελισσόμενης δυναμικής είναι το Μνημόνιο Συνεννόησης που υπεγράφη ανά
