“100. Yılda Lozan İhlalleri: Yunanistan ile Türkiye, Azınlıklar ve Ege” isimli kitap basıldı
Lefke Avrupa Üniversitesi (LAÜ) Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Dayıoğlu’nun, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Emekli Öğretim Üyesi Prof. Dr. Baskın Oran’la birlikte yazdığı “100. Yılda Lozan İhlalleri: Yunanistan ile Türkiye, Azınlıklar ve Ege” isimli kitabı, Türkiye’deki Alfa Yayınları tarafından basıldı.
Yapılan açıklamada, Dayıoğlu’nun 3’üncü, Oran’ın 25’inci kitabı olan eserin, Türkiye’de olduğu gibi Kıbrıs’taki kitabevlerinde de satışa sunulduğu bildirildi.
Kitabın konusunu, 24 Temmuz 1923 tarihli Lozan Barış Antlaşması’nın oluşturduğu ifade edilen açıklamada, 8 devlet arasında imzalanan anlaşmadaki asıl önemli olan devletlerin Türkiye ve Yunanistan olduğu belirtilerek, şu bilgiler verildi:
“Çünkü Lozan Barış Antlaşması, 1918’de son bulan Birinci Dünya Savaşı’nı bitirmenin yanı sıra, 1919-22 Türk Kurtuluş Savaşı’nı da sonlandıran antlaşmaydı ve bu savaşlardan ikincisi Türkiye ile Yunanistan arasında cereyan etmişti.
Dolayısıyla, her ne kadar 30 Ocak 1923 Lozan Mübadele Sözleşmesi’yle azınlıklar karşılıklı olarak azaltılmış da olsa, kalan azınlıkların hakları, dönemin icaplarına göre Lozan Barış Antlaşması’nın ‘Azınlıkların Korunması’ başlıklı III. Kesimi’nde koruma altına alınmıştı.”
Ancak her iki devletin de yaklaşık bir asır arayla (1830 ve 1923) birer ulus-devlet olarak kurulduğuna işaret edilen açıklamada, “ulus-devlet olgusunun bir numaralı evrensel niteliğinin, ‘ulusal homojenlik’ sağlamak adı altında azınlıkları ortadan kaldırmak olduğu” kaydedildi. Açıklamada, “kitapta, her iki ülkenin de karşı tarafın soydaşlarını/dindaşlarını karşılıklı olarak nasıl baskı altına alıp, haklarını ihlal ettiklerinin anlatıldığı” ifade edildi.
Lozan Barış Antlaşması sonrasında Türkiye ile Yunanistan arasında bir “Ege dengesi” kurulduğuna da dikkat çekilen açıklamada, kitabın, Ege meselesini de, azınlıklar meselesinde olduğu gibi karşılaştırmalı ve objektif biçimde ele alıp incelediği kaydedildi. Açıklamada, kitabın, bu niteliğiyle bu konudaki tek kitap olma özelliğini taşıdığı belirtildi.
Lozan Antlaşması, Türkiye Cumhuriyeti’nin modern tarihinde oldukça önemli bir dönüm noktasıdır. Ancak antlaşmanın imzalanmasının üzerinden 100 yıl geçmesine rağmen hala devam eden ihlaller ve sorunlar yaşanmaktadır. İşte bu konuyu ele alan “100. Yılda Lozan İhlalleri: Yunanistan ile Türkiye, Azınlıklar ve Ege” isimli kitap, bu sorunları derinlemesine inceliyor.
Yüz yıl önce, Lozan’da imzalanan antlaşma ile Türkiye’nin bağımsızlığı ve sınırları kabul edilmişti. Ancak ne yazık ki, taraflar arasında karşılıklı olarak taahhüt edilmesine rağmen bazı maddelerin uygulanması konusunda ciddi sorunlar ortaya çıktı. Kitap, bu sorunların özellikle Türkiye-Yunanistan ilişkileri, azınlıklar ve Ege Denizi üzerinde odaklandığını belirtiyor.
Yunanistan ile Türkiye arasındaki zorlu ilişkiler, kitapta özenle inceleniyor. Özellikle azınlıklar konusunda yaşanan sorunlar üzerinde durulurken, Ege Denizi’nin paylaşılması konusundaki anlaşmazlıklar da detaylı bir şekilde ele alınıyor. Kitap, Lozan Antlaşması’nın uygulanmasında yaşanan ihlalleri tarafsız bir bakış açısıyla değerlendirirken, bu sorunların çözümüne yönelik önerilerde de bulunuyor.
Kitabın yazarları, konuya tarihsel, siyasi, hukuki ve sosyal açıdan yaklaşarak, okurlara farklı bakış açıları sunuyor. Lozan Antlaşması’nın hala güncelliğini koruyan maddelerini belirterek, Türkiye ve Yunanistan’ın uzun yıllardır süregelen sorunlarını detaylı bir şekilde ele alıyorlar. Aynı zamanda, azınlık hakları ve Ege Denizi’ndeki enerji kaynaklarının paylaşımı gibi dikkate değer konuları da masaya yatırıyorlar.
Kitap, sadece sorunları ortaya koymakla kalmayıp, çözüm önerileri sunarak da okurlara katkıda bulunmayı amaçlıyor. Yazarlar, barışçıl bir çözüm yolunun bulunması ve tüm tarafların haklarının korunması gerekliliğini vurguluyorlar. Aynı zamanda, Türkiye ve Yunanistan arasındaki ilişkilerin, hem iki ülkenin hem de bölgenin dostane bir şekilde işbirliği yapmasını sağlayacak şekilde yeniden yapılandırılması gerektiğini savunuyorlar.
“100. Yılda Lozan İhlalleri: Yunanistan ile Türkiye, Azınlıklar ve Ege”, Türkiye ve Yunanistan arasındaki ilişkiler ve Lozan Antlaşması’nın etkileri üzerine kapsamlı bir çalışma olarak okuyuculara sunuluyor. Kitap, hem tarih, politika ve hukuk meraklıları hem de bu konularda daha fazla bilgi edinmek isteyen herkes için değerli bir kaynak olacaktır. Lozan Antlaşması’nın 100. yılında, bahsi geçen sorunlar hala bir çözüme kavuşturulmadıysa, bu kitap da bu sorunları anlamak ve çözüm önerileri sunmak için önemli bir adım olarak görülebilir.
